Dat je rust nodig hebt, hoeven we je vast niet te vertellen. Dat het in deze wereld belangrijker is dan ooit, waarschijnlijk ook niet. Maar hoe je rust neemt en effectief oplaadt, dat is niet altijd duidelijk.
Hoewel het zo simpel klinkt, rust nemen en ontspannen, blijkt het in de praktijk vaak lastiger dan gedacht. “Mensen denken vaak dat ze rust nemen, terwijl dat in werkelijkheid niet zo is,” vertelt de Amerikaanse klinisch psycholoog Ryan Howes aan SELF. Afleiding ligt immers op een steenworpafstand. En als we echt eerlijk zijn, vaak nog dichterbij dan dat.
Als rust nemen niet lukt
Sta ‘ns stil bij je eigen gedrag. Hoe vaak schakel je bewust een tandje terug? En hoe vaak komt daar toch een scherm aan te pas? Voel je je daarna daadwerkelijk opgeladen of zijn er alleen maar prikkels bijgekomen?
Dit kan helpen als rust nemen niet lukt:
1. Doe iets wat je echt laat ontspannen
Niet iedereen ontspant op dezelfde manier. Tuurlijk zijn er activiteiten die over het algemeen rustgevend werken, denk aan wandelen in de natuur, lezen of ademhalingsoefeningen, maar dat betekent niet dat dat ook voor jou geldt.
Ontspanning gaat niet om de activiteit (of de duur van de activiteit), maar om de uitkomst ervan. Voor de één is koken ontspannend, de ander wordt al gestrest van het idee. Zoek daarom uit – en al doende leert men – wat jou een rustig gevoel geeft. Wie scrollen op social media zegt, is af.
2. Zet het in je agenda
Het klinkt misschien een beetje flauw, maar door momenten van ontspanning in je agenda te zetten, ben je sneller geneigd om rust te nemen. Je wordt er immers aan herinnerd.
Wie pas een moment voor zichzelf inlast als ‘ie ‘m nodig heeft, ‘verdient’ of als er tijd voor is, pakt waarschijnlijk niet genoeg rust. Dus block je agenda, ook al is het maar voor vijf minuten.
3. Neem ook kleine ontspanmomenten
Ontspanning zit ‘m ook (of juist) in de kleine momenten. En meerdere van die kleine momenten zijn misschien wel effectiever dan enkele grote momenten (zoals een dag naar de sauna).
De Amerikaanse therapeut Jor-El Caraballo vertelt aan SELF: “Als je niet vaker kleinere momenten van rust neemt, ben je geneigd om vervolgens rustmomenten te bingen.” In één keer heel weinig doen. En bingen is eigenlijk nooit goed (ook niet als het om ontspannen gaat) omdat het gepaard gaat met schuldgevoelens of schaamte. En laat dat nou net niet ontspannend zijn.
4. Leer omgaan met je emoties
Als je even niks doet, krijgt je geest de ruimte om rond te gaan dwalen. Er poppen gedachten en gevoelens op die je allesbehalve rustig maken. Leer daarmee om te gaan door bijvoorbeeld mindfulness te beoefenen of te mediteren. Ook deze tips voor het kalmeren van de gedachtenstroom in je hoofd kunnen helpen.
5. Rust nemen is productief
Soms wel productiever dan alsmaar doorbijten. Met name als de takenlijst lang is, ben je geneigd om rustmomenten voor je uit te schuiven. Beter maak ik dit nog even af en doe ik daarna even niks. Maar daarna volgt weer een nieuwe taak. En weer een.
Besef dat rust nemen productief is. Zodra je terugschakelt, krijgen je lijf en je mind de kans om prikkels te verwerken. Wie rust neemt, presteert daarna zelfs beter, weet Ryan Howes te vertellen.
“Rest is not doing nothing. When you rest your brain is getting a lot done.” – Nataly Kogan
Herinner jezelf daaraan op de momenten dat je je schuldig voelt of het idee hebt dat je beter iets anders kunt doen. Als je nu tijd voor jezelf neemt, gaat de rest je straks twee keer zo makkelijk af. Echt waar.
Laat je niet gek maken
Leg tenslotte niet teveel druk op het rustmoment zelf. Juist omdat er zoveel wordt gerept over goed voor jezelf zorgen, zijn we geneigd dat moment of gevoel groter te maken dan het is en hoeft te zijn. Stel je verwachtingen bij. Het doel is rust vinden. En dat mag je volledig op jouw manier doen.
Lees meer
Waarom je niet tot rust komt (en wat wel helpt volgens een psycholoog).
De slakkengang: dit is wat langzaam leven je oplevert.
Hoe je rust kunt vinden in een drukke wereld.
Tekst Lisanne van Marrewijk Illustratie Ana Hard
Gepubliceerd op 7 september 2023