In het Groninger Museum kun je nu de tentoonstelling The art of Hipgnosis bezoeken, met legendarische platenhoezen uit de jaren zeventig en tachtig. Flow’s stagiair Marissa bezocht ’m.
Als ik binnenkom, zie ik een rek staan, gevuld met ontwerpen van ontwerpstudio Hipgnosis. De naam doet niet meteen een bel rinkelen, maar de hoezen zelf wel. Het zwarte exemplaar met prisma en regenboogkleuren kan niet missen: dat is het beroemde ontwerp van The dark side of the moon van Pink Floyd. Hipgnosis is het brein achter deze en vele andere bekende albumcovers.
Zolder
Het succes doet anders vermoeden, maar Hipgnosis was ‘maar’ een driemanszaakje dat in de jaren zeventig en tachtig vanuit een zolder in Londen werkte. Al snel werden ze gevraagd door de grote namen uit de muziekscene, zoals Pink Floyd, Paul McCartney en Genesis. Zelf ben ik 23, dus de platen die hier voor me staan zijn ouder dan ik. Toch herken ik er verschillende van, kennelijk zijn zowel de muziek als de covers deel uit gaan maken van het collectieve geheugen. Logisch ook, het gaat hier om iconen.
Papieren zak
Hipgnosis kwam met originele en soms gewaagde ideeën. Neem bijvoorbeeld de koe op de albumhoes van Pink Floyds Atom heart mother. En voor het album Animals werd een enorm opblaasbaar varken de lucht in gestuurd om gefotografeerd te worden bij het Battersea Power Station. Grappig, de anekdote dat het beest was weggewaaid en ‘er een enorm varken onderweg was richting het vliegveld’. Het gevaarte zelf werd veel later in een weiland teruggevonden. Een ander onvergetelijk idee: de Britse ontwerpers overtuigden de band Led Zeppelin ervan om hun album in een papieren zak te verkopen. Ook die aanpak sloeg in als een bom. Het album had wel zes verschillende covers, dus de koper had geen idee welke versie onder het papier schuilging.
Alles is echt
Het Groninger Museum laat stap voor stap zien hoe de bekende albumhoezen tot stand zijn gekomen. Er zitten single shots bij, zoals de plaat met de koe and Wish you were here, ook van Pink Floyd, waarop een van de mannen in vlammen op lijkt te gaan. De stuntman droeg een speciaal pak en werd maar liefst vijftien keer in brand gestoken om het perfecte plaatje vast te leggen. Andere ontwerpen zijn een combinatie van verschillende foto’s en beelden. Daarvoor werden mensen en voorwerpen stuk voor stuk gefotografeerd en alles met de hand samengesteld. Een bewerkelijk en creatief proces, dat in deze digitale tijd bijna niet meer voor te stellen is.
Rood of groen?
Wat ook leuk is zijn de brieven van artiesten die bewaard zijn gebleven, waarin ze aan de ontwerpers uitleggen waar hun nieuwe album over gaat en wat ze zoeken in de cover. Want hoe vertaal je muziek naar beeld? De tentoonstelling laat het originele beeldmateriaal zien, de brainstorms en de uitprobeersels, alles wat voorafging aan de uiteindelijke cover. Soms werden er zelfs meerdere covers gemaakt en kon de artiest kiezen. Bij het album Deceptive bends van 10cc werd de studio het niet eens of de vrouw op de foto een rode of groene jurk moest dragen. De band koos uiteindelijk voor de rode, maar op de tentoonstelling kun je beide naast elkaar zien.
Eén ding is zeker, over elk beeld is nagedacht. Is Groningen wat te ver voor je? De bijbehorende playlist staat op Spotify. Of je kunt de documentaire over Hipgnosis van Anton Corbijn kijken: Squaring the circle: the story of Hipgnosis.
De tentoonstelling is nog t/m 14 mei te zien in het Groninger Museum.
Tekst Marissa Koenderink Illustratie Femme ter Haar
Gepubliceerd op 19 april 2023