Hoeveel bekende, vrouwelijke kunstenaars uit de geschiedenis kun jij opnoemen? Weinig, merkte de Amsterdamse kunstenaar en illustrator Loes Faber. Ze portretteerde er alsnog acht in haar graphic novel Ik ben mijn muze.
Het begon met Frida Kahlo. Kunstenaar en illustrator Loes Faber leerde haar persoonlijk leven kennen – een leven vol beperkingen en obstakels – en zette het op papier. Met die duik in de geschiedenis belandde ze bij allerlei andere vrouwelijke kunstenaars, vertelt ze in een artikel van Het Parool. ‘De manier waarop ze hun kunstenaarschap hebben vormgegeven is enorm inspirerend en dapper.’
Maar hoe kon het zijn dat ze zo weinig over hen wist? En waarom waren die kunstenaressen nooit aan bod gekomen tijdens haar studie op de kunstacademie? Faber besloot er werk van te maken en dook in de kunstgeschiedenis. Uiteindelijk leidde dat tot een graphic novel: Ik ben mijn muze.
Het leven van acht vrouwen
Voor haar research dook ze veel boeken in en las ze het essay Why have there been no great women artists? van Linda Nochlin. Het onderzoek leverde Faber een lijst met honderd inspirerende vrouwen op. Nu moest er gekozen. Ze selecteerde vrouwen uit de geschiedenis, die met hun werk iets over het vrouw-zijn vertelden. ‘Ik wilde zo veel mogelijk verschillende disciplines laten zien en de kunstgeschiedenis enigszins volgen qua tijd en chronologie.’ Verder moesten de vrouwen uit verschillende werelddelen komen. Uiteindelijk besloot ze het leven van acht vrouwen te tekenen.
Van kleur naar zwart-wit
Het werd een graphic novel omdat het zowel een verhalend medium is als een vorm van kunst. Een middenweg tussen het toegankelijk vertellen van een verhaal en feministische literatuur, dus eigenlijk. Faber deed er zes jaar over. Eerst werkte ze nog met kleuren en verschillende materialen, maar ze stapte al snel over op zwart-wit. Zo vormden de verhalen een geheel en raakten de pagina’s niet overbeladen. De kleurige cover is de enige uitzondering.
Interessante levens
Een van de lessen die Faber geleerd heeft bij het maken van haar graphic novel, is dat het vrouw-zijn genuanceerd is en niet altijd expliciet aanwezig hoeft te zijn in een kunstwerk. Soms is de manier waarop de vrouwen in kwestie hun leven hebben geleid, interessanter dan het werk zelf. Of er nog meer graphic novels komen van haar hand? Als het aan Loes Faber ligt wel. Ze denkt bijvoorbeeld aan boeken over vrouwelijke filosofen, en wetenschappers. Omdat ze het waard zijn. ‘Ik wil de hele geschiedenis omvergooien.’
Meer lezen
Vier keer een graphic novel om te lezen en bekijken.
Waarom een boek lezen goed voor je is.
Sterke vrouwen.
Tekst Layla Zafari Fotografie Gabriella Clare Marino