De protestsong is terug. Steeds meer artiesten vragen met muziek aandacht voor het klimaat, geweld tegen vrouwen of de oorlog in Oekraïne.
Muziek altijd al een manier om onvrede te uiten: het werkt verbindend, geweldloos en iedereen kan
eraan meedoen. Toch was protestpop een tijdje naar de achtergrond verdwenen, schrijft de Volkskrant. Maar nu is het protestlied weer in opkomst. Niet verwonderlijk, in een tijd waar allerlei maatschappelijke problemen spelen.
Zing bewust
Kennelijk is er opnieuw behoefte aan een tegengeluid. Bovendien geldt: waar geprotesteerd wordt,
wordt gezongen. En protesteren doen we nogal eens de laatste tijd. Zo wordt er veel gezongen
tijdens de boerenprotesten, om maar een voorbeeld te noemen. “Een lied is ook bewustwording,”
volgens Laurens Ham, letterkundige aan de Universiteit van Utrecht. “Je brengt iets onder woorden,
op een simpele manier, waardoor een brede groep mensen inziet: hee, dit is wat er aan de hand is.”
Woede kanaliseren
Performer Elfie Tromp zingt zowel een aantal klassieke als nieuwe, zelfgeschreven protestliederen in
haar nieuwe voorstelling. Over de ongelijke behandeling van mannen en vrouwen binnen de gezondheidszorg, bijvoorbeeld. Ze kan er haar woede mee kanaliseren, zegt ze zelf. Dan is er singer-
songwriter Sophie Straat, die zichzelf ook op de kaart heeft gezet met protestsongs, over de woningnood, over feminisme. Ook Boudewijn de Groot, toch de vader van de Nederlandse protestsong, komt met een nieuw nummer over klimaatverandering.
Gouwe ouwe
Sommige protestliederen doorstaan de tijd. Neem het lied ‘Do you hear the people sing’ uit Les
Misèrables, waarin studenten hun ongenoegen uiten over ongelijkheid in een negentiende-eeuws
Frankrijk. Dat duikt nog steeds regelmatig op als er gestreden wordt voor gelijkwaardigheid, volgens
The Guardian, zoals tijdens de studentenprotesten in Hong Kong. De reputatie van zo’n bekend lied
maakt meteen duidelijk waar een demonstratie voor staat.
Jeugdprotest
Protestsongs zijn toegankelijker dan ooit, zegt Ham. Er zijn steeds meer jonge Nederlandstalige
artiesten, en hun muziek is eenvoudig te vinden en verspreiden via platformen als Spotify en
YouTube. Sowieso lijken vooral jongeren bezig te zijn met protestmuziek. Begrijpelijk, want een
nieuwe generatie, in een bewogen tijd. Activisme verwerkt tot kunst: kan het mooier?
Meer lezen
Hoe Iraanse betogers zich met protestkunst zich verzetten tegen het regime.
Kunstenaar Johanna Goodman laat met haar collages haar proteststem horen.
Activisme op je eigen manier vormgeven.
Tekst Marissa Koenderink Bron de Volkskrant Fotografie Maskot/Gettyimages.nl
Gepubliceerd op 29 maart 2023