Columnist, schrijver en podcastmaker Aaf Brandt Corstius mijmert over een quote die haar opviel. Deze keer: “je begraven in een goed boek, ook als je gestresst bent”.
De laatste paar maanden zit ik in een heerlijke leesgroef; zo noem ik het als ik eigenlijk altijd een boek on the go heb. Een boek waar ik echt graag in wil lezen, waarvan ik dus ook zorg dat ik het mee heb in de trein of naar een café, en waar ik sowieso elke avond voor het slapengaan nog vijf pagina’s in lees (of meer, dat ligt aan het al dan niet snel dichtvallen van de ogen).
De truc is om te zorgen voor goeie, fijne boeken, of in elk geval voor boeken die – als ze niet zo goed zijn – zo sensationeel zijn dat je ze ook wel even achterover wilt gooien, als een shotje (ik doel hiermee op de best sensationele, maar niet altijd even fantastisch geschreven autobiografie van Matthew Perry die ik onlangs las).
Concentratie
Ik zit in de allerbeste leesgroef als het goed met me gaat en ik relaxed ben. Ik vermoed dat dit voor veel mensen geldt; die lezen dan ook allemaal het meest in de zomervakantie. Als ik veel twijfels, onrust en stress heb, kan ik de rust niet vinden om me te begraven in een goed boek, hoe geweldig het ook is. Dus het lezen is een metertje van hoe goed mijn humeur is. Mijn stiefmoeder zei vroeger altijd dat we veel boeken moesten lezen als we ons niet goed voelden, want dan zouden we vanzelf lezen dat er zo veel andere mensen waren met zo veel andere, eigen problemen. Op zich een aardig idee, maar het ding is dus: ik heb dan de concentratie niet. Sterker nog, ik denk in mindere tijden altijd: wat voor NUT heeft lezen eigenlijk, je helemaal richten op het leven van een vaak niet eens bestaande ander? En dat is niet echt een goed uitgangspunt om weer eens een boek ter hand te nemen.
Bewustzijn van de wereld
Maar laatst kwam ik toevallig een mooi citaat tegen van mijn lievelingsschrijver, de Amerikaanse Curtis Sittenfeld, over het nut van lezen, dat afkomstig is uit haar boek American wife. “Een lezer zijn was wat mij het meest mijzelf had gemaakt; het had me de gaven van nieuwsgierigheid en sympathie gegeven.” De hoofdpersoon, maar ik denk dat die spreekt namens Sittenfeld zelf, gaat daarna nog even door over wat het lezen haar had gegeven: “Een bewustzijn van de wereld als een vreemde en levendige plek vol tegenstellingen, en het had me onbevreesd gemaakt voor die vreemdheid en levendigheid en tegenstellingen.”
Dat komt, opvallend genoeg, erg overeen met wat mijn stiefmoeder altijd zei: dat je van lezen onbevreesd wordt, meer leert over de wereld en dus snapt dat er van alles is en kan zijn. En je dat dus niet allemaal vreemd of moeilijk hoeft te vinden – of dat het in elk geval je eigen troublures relativeert.
Ik moest eraan denken toen ik die bio van Matthew Perry las – die me ondanks zijn niet altijd zo flitsende schrijfstijl wel veel bijbracht over hoe het is om een verslaafde te zijn. En nu ook weer, nu ik het boek Veranderen: methode van de Franse schrijver Édouard Louis lees, kom ik erachter hoe het is om in een arm, ongezellig, achtergesteld, lichtelijk losgezongen gezin op te groeien terwijl je zelf homo bent en ook nog grootse dromen hebt.
Een leven lezen
Al die levens, want eigenlijk lees je altijd een leven, leren je wat, daar hebben Curtis Sittenfeld en mijn stiefmoeder gelijk in. En het is logisch dat je meer interesse voor die levens op kunt brengen als je vrolijk en relaxed bent; dan ben je ook meer geneigd om in de tram een praatje aan te knopen of aan de oude mevrouw die voor de supermarkt zit, te vragen of het wel goed gaat. Nu toch maar eens proberen om me lezend in een ander leven te verliezen als ik niet in m’n beste doen ben, want dan werkt het dus ook nog eens geneeskrachtig.
Meer lezen
Nog een zinnetje van Aaf: het leven is geen reis, maar een landkaart.
Een boek luisteren of lezen, wat is het verschil?
6 aanraders om te lezen van Marije.
Tekst Aaf Brandt Corstius Fotografie Bonnita Postma
Gepubliceerd op 31 juli 2023