De ouders van Glenda Pattipeilohy (32) zijn geboren en getogen op Ambon en naar Nederland gekomen voor een betere toekomst.
De strijd van de Molukkers
Tijdens de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd vochten Molukkers in de KNIL, het Nederlandse koloniale leger, dat werd opgeheven toen Indonesië in 1950 onafhankelijk werd. De KNIL’ers werden in eigen land gezien als verraders. Nederland bood hen en hun gezinnen aan tijdelijk naar Nederland te komen voor hun eigen veiligheid, waarna ze konden terugkeren naar hun beloofde eigen staat: de Republiek der Zuid-Molukken (RMS), die op 25 april 1950 werd uitgeroepen.
Vanwege de verblijfsduur van maximaal zes maanden werden ze buiten de Nederlandse samenleving gehouden en gehuisvest in voormalige kazernes, kloosters en concentratiekampen. De door Nederland beloofde terugkeer en erkenning van de RMS is altijd uitgebleven, tot woede en verdriet van de Molukse gemeenschap, die nog altijd strijdt voor onafhankelijkheid.
Mijn familieverhaal
Glenda: “Mijn familieverhaal wijkt af van het dominante narratief dat de meeste mensen kennen over Molukkers in Nederland. M’n vader is op zijn vijftiende van Ambon naar Nederland verhuisd, omdat zijn ouders hun kinderen een betere toekomst wilden bieden. Mijn opa zat vroeger in het KNIL en voelde daardoor een binding met Nederland, net als veel andere Molukkers die in de jaren zestig de keuze maakten zich in Nederland te vestigen.
Op haar eenentwintigste verhuisde mijn moeder naar Nederland, nadat ze mijn vader had ontmoet tijdens zijn vakantie op Ambon. Er is in mijn gezinshistorie dus geen schip, geen kamp en geen Molukse wijk. De bewuste keuze voor Nederland betekent niet dat mijn familie de Molukken de rug toekeerde. Maluku zit in ons hart en de cultuur van onze voorouders speelt een centrale rol in ons leven.
Zo zijn mijn zusje en ik met de Molukse normen en waarden opgevoed. We spreken de taal en Maluku is, net als Nederland, mijn thuis. Ik zie mezelf als een Alfoerse (de inheemse bevolking van de Molukken, red.) én Nederlandse vrouw die probeert te navigeren in een westerse, kapitalistische maatschappij waarin veel mensen de connectie met hun omgeving zijn kwijtgeraakt.”
Het eiland brokkelt af
“De leefregels van mijn voorouders vormen hierin de rode draad: ‘Ese tana, ese lala, ese ama.’ Ze stellen kort gezegd: bescherm de relatie tussen jezelf en de omgeving waarin je leeft, de relatie met je naasten en de relatie met het spirituele. Ik haal kracht uit de wijsheid van mijn voorouders die in mijn DNA en onze gemeenschap voortleeft.
Hun leefregels vormen de drijfkracht achter alles wat ik doe. Zo zet ik mij in voor de natuur en de cultuur van de Molukken. Van het afvalvrij maken van stranden en het opzetten van educatie-projecten tot recent het planten van mangrovebomen om de kustlijn van Ambon te versterken.
Onder meer door klimaatverandering en verstedelijking is er veel erosie langs de kustlijnen en neemt de biodiversiteit af. Als er geen kust is, is er ook geen Maluku om trots op te zijn. Het eiland brokkelt letterlijk af. Samen met Stichting Kakatùa zamel ik geld in. Onder andere voor het planten van duizenden mangrovebomen om dit proces tegen te gaan.”
Lees ook
Gina heeft Molukse roots: ‘We spraken thuis over het verleden, maar nooit over het verdriet’
Rijke cultuur vol wijsheid
“Ook in Nederland zet ik me in voor verbinding met de Molukken. Zo heb ik met een groep kunstenaars met Molukse roots het collectief Awareness Moluccan Identity (AMI) opgezet. Samen delen we verhalen over onze roots en de kern van het Moluks-zijn. Een kern die zo veel meer is dan ons koloniale verleden.
We hebben een rijke cultuur vol wijsheid. Ons thuis is een land met honderden eilanden dat het verdient om gezien, beschermd en gevierd te worden. Vaak moet ik uitleggen wie Molukkers zijn, terwijl onze landen een gedeelde geschiedenis hebben van ruim vierhonderd jaar. Er is een grote blinde vlek in Nederland door een gebrek aan educatie en het structureel ontkennen van het verleden.”
Koloniale geschiedenis
“Het wordt tijd dat de overheid haar ware kleuren laat zien met betrekking tot de koloniale geschiedenis en de gevolgen ervan. Wat de politieke situatie op de Molukken betreft: ik hoop dat mensen beseffen dat koloniale overheersing geen geschiedenis is, maar een actueel verhaal. Nog steeds is er geen vrij Molukken, nog steeds worden de mensen en onze natuur uitgebuit.
Ik besef heel goed wat voor privileges ik heb omdat mijn gezin naar Nederland is verhuisd. En ik doe alles om die privileges in te zetten voor een sterker Maluku. Sterker nog. Als er geen coronamaatregelen waren geweest, was ik nu weer in de Molukken om bomen te planten of waterfilters te verspreiden in dorpen waar waterschaarste is.
Of ik de vrijheid van de Molukken ooit ga meemaken, weet ik niet. Maar wat ik wél weet, is dat verbetering altijd start met stappen die je zelf kunt zetten binnen de mogelijkheden die je hebt. Ook ik ben later iemands voorouder en ik ga iets positiefs nalaten.”
Naast Glenda vertellen ook Jecy en Gina over hun Molukse roots. Hun verhalen lees je in Flair 17-2022, de editie die van 27 april t/m 3 mei in de schappen ligt. Wil je ‘m liever laten bezorgen? Bestellen (of nabestellen) kan hier.
tekst Jadrike Boels | fotografie Yara Brouwer | styling Charise Rozenbeek | visagie Sisley Angenois
The post Glenda heeft Molukse roots: ‘Ik ga iets positiefs nalaten’ appeared first on Flair – Voor jou, over jou.