Volgens een artikel in Trouw swipen we onszelf de onzekerheid in, op zoek naar het laatste oorlogsnieuwtje. Gevolg: een verloren gevoel, waar controle ver te zoeken is. Gelukkig is er iets wat je tegen ‘doomscrollen’ kunt doen.
Pedagoog Philippe Noens schrijft in het opiniestuk dat informatiestress een reëel probleem is voor jong en oud. Want een te grote stroom aan negativiteit kan kortsluiting veroorzaken, ons bang en apathisch maken. ‘Doomscrollen gaat verder dan puur geïnformeerd blijven’, zegt Noens. Volgens hem is het een compulsieve neiging om de situatie in de wereld beter te begrijpen. Maar in plaats van inzichten op te doen, werkt doomscrollen averechts en rijzen er juist vraagtekens.
Nieuws kan verwarren
Waarom raken we zo overweldigd door een constante nieuwsstroom? Dat komt door onze ‘biologische reflex om gevaren in te schatten’, zegt de pedagoog. Handig misschien voor onze voorouders die jager-verzamelaar waren en op hun hoede moesten zijn voor sabeltandtijgers en mammoeten. Maar wij gebruiken diezelfde reflex als we langs stormen scrollen, stijgende energieprijzen, antivax-updates en internationale conflicten. Waarna we verward, verdrietig, en zelfs agressief kunnen reageren. Waarom we er dan niet mee ophouden? Noens: ‘De donkere krochten van het wereldwijde web trekken aan.’
Onze emoties worden niet zozeer door de beelden zelf getriggerd, volgens Noens, maar vooral door de manier waarop we zo’n beeld ervaren, begrijpen, interpreteren. Noens geeft het beroemde naaktschilderij L’Origine du monde van Gustave Courbet als voorbeeld, dat als schokkend kan worden ervaren, afhankelijk van het feit of het in Musée d’Orsay in Parijs hangt of in een groezelig bordeel. Noens noemt dat omkadering. Ongeveer hetzelfde werkt het met schokkend nieuws: door het te omkaderen komt het minder heftig binnen. Denk aan een leerkracht die weldoordacht de oorlog in Oekraïne ter sprake brengt in de klas. Alleen mist die omkadering helaas als je in je eentje zit te scrollen.
De remedie
Eigenlijk zijn er twee manieren om doomscrollen te doorbreken, oppert Noens. Natuurlijk door simpelweg een pauze te nemen van je scherm, met behulp van een timer bijvoorbeeld. Of door het aantal mediaplatforms te beperken, en die op vaste momenten te checken.
De expert hanteert verder ‘de regel van drie’. Voor elk online moment laat hij de offline ‘detox’ minimaal drie keer zo lang duren. En bij elk scherm in huis horen drie gesprekspartners (familie, vrienden, buren). Met hen bespreekt hij wat hij gelezen of gezien heeft. Omkaderen, hij zei het al.
Meer lezen
Hoe kunnen we onze schermtijd verminderen?
Deze jongeren leefden een week zonder social media
Kunnen we nog ‘nietsdoen’ (zonder onze telefoon)?
Tekst Layla Zafari Fotografie Jonas Leupe/Unsplash