Al eens gehoord van kärt besvär? Het is een Zweedse term die onder meer de schoonheid van ouder worden omschrijft. Wat is het precies?
Onlangs bracht de Zweedse auteur Margareta Magnusson het internationale boek The Swedish art of aging exuberantly uit, over de schoonheid vinden in ouder worden. Daarin schrijft ze over de term kärt besvär. Kärt betekent geliefd of gekoesterd en besvär staat voor pijn. Voeg je de twee samen, dan omschrijft het de koestering die je vindt in de minder fijne dingen van het leven.
Denk bijvoorbeeld aan de rekeningen die je elke maand moet betalen. Vrolijk word je er niet van, maar het feit dat je ze kúnt betalen, is een fijne gedachte. Kärt besvär, dus. Nog een voorbeeld: kunnen zorgen voor iemand die ziek is. Niet altijd leuk om te doen, maar dat je gezond genoeg bent om een ander te helpen, is dan wel weer waardevol.
Koester de kleine dingen
De schrijver werd door The New York Times geïnterviewd, en in dat artikel vertelt ze dat het makkelijk is om te klagen naarmate je ouder wordt. Volgens haar helpt de Zweedse term om toch vreugde te vinden in dat wat er nog wél (mogelijk) is. Magnusson: ‘Ik heb geen andere keuze dan elke kleine ergernis te zien als iets wat ik kan koesteren.’
In een interview voor Time somt ze een paar voorbeelden op: ‘Als ik vanwege mijn leeftijd (86) plotseling niet meer op een naam kan komen, dan is dat frustrerend. Als ik die naam me plotseling weer herinner, dan is dat vreugde.’ Nog een: ‘Ik beweeg graag zo veel mogelijk. Dat doe ik onder meer door een fitness-programma met lichte oefeningen op televisie te volgen. Mijn lichaam heeft vele gebreken en doet vaak pijn. Toch ben ik extra dankbaar dat ik überhaupt nog kan meedoen met zo’n programma.’
Terug naar het artikel van The New York Times, waarin Magnussons kijk op ouder worden een voorbeeld is van meebewegen met je emoties, wat ze ook zijn. Volgens psycholoog Laura Carstensen lijken ouderen hun emoties wat genuanceerder te voelen dan jongere mensen. Jongeren hebben de neiging om zwart-wit te denken: positief of negatief. ‘Oudere mensen,’ zegt Carstensen in het artikel, ‘kunnen makkelijker de schoonheid in pijn zien.’ Een mooie vaardigheid.
Meer lezen
Elf kleine dingen in het leven die ons overeind houden.
Aaf over de grappige en wijze uitspraken van oude mensen.
Tekst Bente van de Wouw Bron The New York Times & Time Fotografie Floor van Koert
Gepubliceerd op 24 februari 2023