Soms heb je het niet eens door als je in de survivalmodus zit. Zonde, want als je de signalen oppikt en je er bewust van wordt, kun je stappen nemen om er weer uit te komen. Zo herken je de signalen.
In het artikel Understanding the stress response van de Harvard Medical School wordt de zogenoemde survivalmodus omschreven als de stand waarin ons lichaam schiet in reactie op stress of gevaar. ‘Er vinden hormonale veranderingen plaats die ons mentaal en lichamelijk in staat stellen te reageren op gevaar of stress.’
Superfunctioneel als je bijvoorbeeld een deadline moet halen terwijl je een rotnacht achter de rug hebt. Of als je je kinderen ineens thuis moet lesgeven terwijl je ook je eigen werk probeert te doen. Je lichaam moet extra stresshormonen aanmaken om deze prestaties te kunnen blijven leveren. En wanneer je je langere tijd meer inspant dan herstelt, kom je qua energie steeds vaker in het rood te staan.
Je lichaam moet zich dan bij elke activiteit – klussen thuis, gesprekken met je partner, spelen met je kinderen – extra inspannen. Daardoor neemt het hersteltekort nog meer toe. Dit merk je doordat je systeem toch actief blijft op momenten dat het niet nodig is. Leer je de signalen kennen, dan kun je actie ondernemen om weer uit die survivalmodus te komen.
7x in de survivalmodus
Alles voelt urgent en alsof je er direct op moet reageren.
Je vindt het lastig om hoofd- en bijzaken te onderscheiden.
Je richt al je energie op de dag die voor je ligt. Er is weinig ruimte om alvast te denken aan volgende week, laat staan volgende maand.
Je duwt anderen van je weg: daar heb je geen tijd of energie voor. Slapen is lastig. Of je hebt moeite met in slaap vallen doordat je ligt te piekeren of je wordt regelmatig ’s nachts wakker en begint dan met malen.
Je hebt een kort lontje en reageert vaak geïrriteerd.
Het voelt alsof alles altijd maar doorgaat. Als er wel een moment van rust is, kun je moeilijk ontspannen.
Je hebt een algeheel ‘vlak’ gevoel.
Lees meer
Journalist Mirjam Rosema-Verhulst kwam jaren geleden in een burn-out terecht en vertelt erover.
Beter slapen tijdens de zomer: 7 tips.
Dit trucje helpt bij het maken van beslissingen.
Tekst Nienke Pleysier Fotografie M-/Unsplash.com